Jaargang 21, 2017 - nummer 3

Voor geohydrologisch onderzoek is inzicht in de doorlatendheid en bergingseigenschappen van de ondergrond cruciaal. Dit beperkt zich niet alleen tot het totale doorlaatvermogen of de berging coëfficiënt van een watervoerend pakket: ook binnen een watervoerend pakket komen in zowel horizontale als verticale zin grote variaties voor in deze parameters. De klassieke pompproef biedt veelal weinig inzicht in de heterogeniteit binnen het watervoerend pakket. De Hydraulic Profiling Tool (HPT) is een sondeertechniek om in het veld tegelijkertijd met een traditionele sondering de relatieve doorlatendheid over de sondeerdiepte te meten. Door hierbij op verschillende diepten Mini-Pompproeven (MPT) uit te voeren, kan de absolute doorlatendheid afgeleid worden. Zo wordt snel en in verhouding tot pompproeven geringe kosten een continu profiel van de doorlatendheid verkregen, die direct gebruikt kan worden monitorings- infiltratie- bronnerings- en waterkeringsvraagstukken.

Gewapende grondconstructies zijn momenteel in de infrastructuur een geaccepteerde en volwassen toepassing geworden. De gewapende grondconstructie met de meeste (positieve) invloed op kunstwerken betreft de toepassing als gronddruk ontlasting. Hierdoor kan de betonconstructie geoptimaliseerd worden waardoor de winst zowel in geld als in uitvoeringstijd kan zijn. In de afgelopen 10 jaar zijn de nodige ontlast constructies uitgevoerd.

Slepende ankers door stortsteen zijn vooral onderzocht voor beschermingen met een kleine breedte. Sleeptesten uitgevoerd voor een kanaalverbredingsproject (Julianakanaal) laten zien dat de penetratiediepte van een anker afneemt bij de toename van de steengrootte. Aanvullende modeltesten op schaal laten zien dat het slepen van een anker verschaald kan worden zolang aandacht besteedt wordt aan het juist verschalen van de afmetingen, dichtheid en hoekigheid van de stenen.

Het gebruik van de ontwerprichtlijn (Crum, 2015) samen met een (schaal)model kan een zeer efficiënte manier zijn om ontwerpen van bijvoorbeeld rivierbodembescherming op waterremmende lagen, tunnelbeschermingslagen en erosiebescherming te optimaliseren in gebieden waar slepende ankers een risico zijn.

Om de kennis over de geokunststoffen bij het aardbevingsbestendig bouwen te delen, organiseerde het NGO haar zesde creatieve sessie op een mooie zonnige dag in april. Bijna veertig creatievelingen van opdrachtgevers, aannemers, ingenieursbureaus en kennisinstituten gingen op zoek naar geokunststof-oplossingen voor het aardbevingsbestendig bouwen. Nadat een tweetal sprekers een theoretisch ondergrondje hadden gelegd, voerden de deelnemers proefjes uit en werden vernieuwende geokunststofconstructies bedacht.

Ontspannen of wapenen, dat zijn de twee hoofdtoepassingen van geokunststof bij aardbevingsbestendig bouwen. Dus wateroverspanning afvoeren door drainage voorzieningen of horizontale versnellingen opvangen met wapening. In aardbevingsgevoelige landen zoals Japan dagelijkse praktijk, in Nederland moet dat nog komen.

In IJmuiden wordt tussen de bestaande Noordersluis en Middensluis een nieuwe zeesluis gebouwd. Tijdens de bouw moeten de bestaande sluizen blijven functioneren. Daarom zijn eisen aan de verplaatsingen van deze sluizen gesteld. Om inzicht te krijgen in de verplaatsingen als gevolg van het reguliere schutbedrijf en andere invloeden zijn de sluizen een jaar lang gemonitored.

Dit artikel gaat in op de inrichting en resultaten van de monitoring. De uit de metingen volgende verplaatsingen zijn verrassend groot. In een correlatiestudie is naar verbanden tussen actoren (waterstanden, meteo) en verplaatsingen gezocht. De nauwkeurigheid van de gebruikte meetsystemen is geanalyseerd.

Met behulp van glasvezels is het mogelijk om over een grote afstand de temperatuur en de rek van een kabel in de grond te meten. Toepassingen bij dijken betreffen temperatuurmetingen ten behoeve van de detectie van een sterk lokaal optredend faalmechanisme als piping en deformatiemetingen om potentiële problemen vroegtijdig te onderkennen. Dit wordt voor piping geïllustreerd aan de hand van metingen bij de IJkdijk en voor deformaties aan de hand van een pilot langs de Gele Rivier in China.

Om toe te laten de haalbaarheid van ondiepe geothermie in een vroeg stadium van een bouwproject na te gaan, werd in het kader van het VLAIO VIS-traject Smart Geotherm een online screeningstool ontwikkeld. Een belangrijke parameter bij het ontwerp van gesloten geothermische systemen is de warmtegeleidbaarheid van de ondergrond. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de methodologie die gehanteerd werd om deze parameter voor de ondergrond in Vlaanderen nauwkeuriger in kaart te brengen.